Tekst: Pieter

Toeristen

We zitten op het terras, onze lunch is net gebracht. We kijken uit over de haven van Île de Gorée, een eilandje in de zee voor Dakar. We zien toeristen met de boot aanmeren. Voor Senegalese begrippen zijn het er veel. Allemaal komen ze kijken naar het huis waarvandaan lang geleden tienduizenden mannen, vrouwen en kinderen als slaaf naar Zuid-Amerika zijn vervoerd. Daarna lopen de toeristen door, ze volgen de uitgestippelde tour omhoog naar de burcht aan het eind van het eilandje alvorens terug te keren naar de boot die ze terugbrengt naar het vasteland. Braaf schiet iedere toerist bij de genoemde punten zijn/haar foto’s, met als laatste ‘stop’ voor vertrek een felrood, kunststoffen hart dat via sociale media alle achterblijvers thuis laat zien op welke bijzondere plek ze op dat moment zijn. Verder is er op Gorée niet zo heel veel instagrammable.

City marketing

Opeens valt het kwartje. Opeens zie ik de mogelijkheden en vraag ik me af waarom we dat in Rotterdam niet doen. Dat ik er nu over nadenk, ligt niet aan de eenzame pelikaan die zojuist voorbij waggelde. Het ligt aan het jonge stel dat net uitgebreid selfies staat te maken in het felrode, kunststof hart dat heel geforceerd midden op de looproute vanuit de haven naar het dorpje staat. Het prikkelt mijn fascinatie voor stadspromotie en het gebruik van slogans door lokale overheden. Dit voorbeeld werkt, net zoals ze in Nederland in de hoofdstad een symbool hebben staan dat werkt. De vraag is natuurlijk wat het ene symbool wél succesvol maakt terwijl het andere symbool dat niet lukt. Eén ding is zeker: dit jonge stel op Gorée doet precies wat city marketeers zo graag zien: op sociale media de stad promoten, precies zoals de marketeer wenst.

Amsterdam

Als eerste gaat Amsterdam door mijn hoofd. Het leek laatst in de media alsof zich een nationale ramp voltrok toen de Amsterdamse politiek besloot om de slogan I Amsterdam bij het Rijksmuseum weg te gaan halen. De reden dat men het daar ooit plaatste, is dezelfde als waarom men het nu weer weg wil hebben: die letters trekken toeristen aan op een sowieso al drukke plaats in de stad. Omdat men niet zeker weet of de letters zelf wel interessant genoeg zijn voor toeristen om hiervoor speciaal naar een buitenwijk te gaan, buigt een ambtelijke commissie zich over de vraag wat met de letters, die er sinds 2004 staan, te doen.

Rotterdam

In Rotterdam hebben we ook al wat jaren een aantal letters op een rijtje staan. Een specifiek lettertype, welke dat is weet ik niet. De letters stonden er al ver voordat er sociale media waren. De letters stonden er ook al ver voordat we digitale camera’s hadden. De letters stonden er ook zelfs al ver voordat ieder gezin überhaupt het geld voor een basic fototoestelletje had. Om even aan te geven hoe lang die letters al in Rotterdam staan: ze stonden er al toen de Duitsers in 1940 ons land binnen vielen. De letters in onze stad zijn er dan ook nooit neergezet met louter als doel de stad te promoten. Nee, de letters zijn bij de toenmalige hoofdingang van het stadion geplaatst om aan te geven dat er een machtig bouwwerk betreden ging worden. Een tijdloos lettertype en een tijdloze schrijfwijze, zo zonder hoofdletters: stadion feyenoord.

Tweewekelijks ritueel

Wanneer je vaker naar Feyenoord gaat, ben je niet bezig met het maken van interessante foto’s voor op Instagram of Twitter. Je gaat naar Feyenoord en dat doe je gewoon, dat hoef je niet te bewijzen. Je haalt de toeristen en dagjesmensen er dan ook altijd zo uit. Geen enkel probleem natuurlijk: iedereen is welkom in ons stadion. Toen ik laatst mijn neefje meenam voor zijn eerste wedstrijd in De Kuip, werd er uiteraard wél een foto gemaakt op het voorplein. Het was de eerste keer dat ik op het voorplein van het stadion bewust rondkeek om te zien of er nog meer mensen zo op de foto gingen. Wat ik zag, verbaasde me. Er waren op exact hetzelfde moment nog zeker tien andere ouders, ooms, tantes, opa’s en oma’s die met hun kind of kleinkind op de foto gingen. Ook zij zullen gedacht hebben: ben je voor het eerst bij het stadion, dan ga je daar op de foto!

Als je daar dan staat, dan valt het op dat de letters niet alleen tijdloos zijn, maar dat ze ook nog eens op een perfecte, Instagram-waardige, hoogte hangen. Je kan er dicht onder gaan staan en de letters zijn samen met de lichtmasten nog steeds goed zichtbaar op je foto. Maar ook wanneer je van veraf een foto neemt: de letters blijven goed leesbaar en het stadion is perfect in beeld. Er is werkelijk niets te noemen ten nadele van de prachtige letters stadion feyenoord.

Maasstadion

De architecten van het mogelijke nieuwe stadion, het bedrijf OMA van Rem Koolhaas, zijn bekend met de iconische en historische waarde van de letters. Al vanaf het eerste moment dat er schetsen van het Maasstadion naar buiten komen, staan de letters ook op de schetsen. Ik kan u vertellen: die letters gaan ze ook niet meer weghalen uit dat ontwerp.

Die letters vormen een gedeelte van het antwoord op de vraag die Michel van Egmond in De Wereld Draait Door stelde: ‘hoe verhuis je een ziel, zonder dat de dood eraan voorafgaat?’. Deze letters zijn onderdeel van onze ziel, van ons collectief gedeelde beeld van dit ooit door de gemeente tot monument verklaarde bouwwerk. De letters zijn echt, ze zijn puur, ze vormen één geheel samen met de omgeving van het voorplein en stadion. Om die reden zullen de letters in Rotterdam nooit meer verdwijnen, geen politicus zal durven voorstellen ze weg te halen.

Rotterdam Partners

Wetende dat we in Rotterdam uniekere letters hebben staan dan in veel andere steden en dan ook nog eens op een locatie, Rotterdam-Zuid, waar de gemeente graag meer toeristen met een volle geldbuidel ziet verschijnen, vraag ik me af waarom de rondleidingen in Rotterdam niet langs De Kuip geleid worden. Heeft Rotterdam Partners, de organisatie die onze stad moet promoten in binnen- en buitenland, er wel eens aan gedacht om met de organisatoren van die trips (bijv. Splash Tours) om de tafel te gaan en te vragen wat zij nodig hebben om die tours ook over Zuid te laten gaan? Een doorsteek vanaf Katendrecht naar De Kuip is zo gemaakt, waarbij de toeristen ook nog even mooi de Brienenoord meepakken als ze daar weer te water gaan.

Ik zie mogelijkheden en ik zie vooral veel toeristen die op het voorplein in een heerlijk zonnetje met die unieke letters op de foto gaan. Sociale media doen daarna de rest. Free publicity, da’s Engels, maar wel precies dat wat de gemiddelde city marketeer zo graag hoort. Mijn advies aan Rotterdam Partners is dan ook hun eigen advies: ROTTERDAM. MAKE IT HAPPEN.

---